Những điều cần biết về Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch)

Sau Tết nguyên đán, Tết đoan ngọ là một trong những ngày lễ đặc biệt quan trọng đối với người Việt. Vào ngày Tết đoan ngọ, thường diễn ra nhiều phong tục tập quán tốt đẹp, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.Hãy cùng Nhang Phúc Lộc tìm hiểu về ngày tết đặc biệt này nhé!!

Tết đoan ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là Tết Đoan Dương được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm. Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được người dân gọi theo một cái tên dân dã là “Tết giết sâu bọ”, đây là một cái Tết quan trọng thứ hai, chỉ sau Tết Nguyên Đán. Và năm nay Tết đoan ngọ ngày 5/5 âm lịch sẽ rơi vào ngày 14/06/2021 dương lịch.

Tet-doan-ngo-2021
Tết Đoan Ngọ 2021

Tết đoan ngọ được diễn ra vào giai đoạn giao mùa. Vào thời điểm này, sâu bọ gây bệnh, phá hoại mùa màng sinh sôi, nên người ta thường có các biện pháp để diệt trừ sâu bọ. Nhờ đó, mang lại sự tươi tốt cho vụ mùa tiếp theo. Vì vậy, tết đoan ngọ còn có tên là Tết diệt sâu bọ hay Tết sâu bọ.

Theo phong tục dân gian, vào Tết đoan ngọ, mọi người sẽ tụ họp, trở về nhà cùng nhau cúng bái, quây quần ăn uống, giết sâu bọ để cầu mong cho vụ mùa tươi tốt và xua đuổi bệnh tật.

Các phong tục trong Tết đoan Ngọ của người Việt

Khảo cây vào giờ ngọ

Vào ngày Tết Đoan Ngọ, đúng 12 giờ trưa, nhiều địa phương sẽ thực hiện nghi thức khảo cây hay còn gọi là đánh cây. Theo quan điểm xưa, nếu thực hiện điều này và kèm theo ước muốn sung túc, đầy đủ thì sẽ được theo ý nguyện.

Khi khảo cây, người ta sẽ chọn những loại cây ăn quả ít ra quả hoặc bị sâu bệnh với ý nghĩa lấy đi những điều không hay, không tốt. Nghi thức khảo cây gồm 2 người. Một người trèo lên cây và hóa thân thành cây.

Người còn lại sẽ ở dưới, cầm dao, gõ vào gốc cây và hỏi các câu như “Tại sao năm nay cây cối không đơm hoa, kết trái?”, “Mùa cây sau quả có ra nhiều không?”… Người trên cây sẽ trả lời các câu hỏi của người ở dưới. Các câu hỏi được đưa ra liên tục và người ở dưới sẽ “dọa” đốn cây nếu mùa sau không được như ý.

Người trên cây phải trả lời nhanh với giọng điệu cuống quýt và phải hứa sẽ cho nhiều quả vào mùa sau.

Ăn trái cây

Vào ngày này, người Việt Nam thường ăn các loại cây có vị chua như mận, xoài, vải, chôm chôm, bưởi… với mong muốn là loại trừ mầm bệnh. Bên cạnh đó, việc ăn trái cây đầu mùa cũng thể hiện được mong muốn một cuộc sống đầy đủ, cây cối đơm hoa, kết trái.

Trai-cay-cung-tet-doan-ngo
Trái cây Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5

Ăn cơm rượu nếp cẩm

Đây là thứ không thể thiếu vào ngày tết Đoan Ngọ. Theo quan niệm của nhiều người, bộ phận tiêu hóa của con người thường có các loại ký sinh gây hại, chúng thường nằm sâu trong bụng nên không phải lúc nào cũng tiêu diệt được.

Chỉ vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, các loại ký sinh này thường ngoi lên, chúng ta mới có thể tận dụng để loại bỏ chúng bằng cách ăn những thức ăn có vị chua, cay, chát, trong đó nổi bật nhất là rượu nếp hay nếp cẩm. Đặc biệt, nếu thưởng thức món rượu này vào buổi sáng, ngay khi thức dậy thì càng hiệu nghiệm.

Ăn bánh tro

Bánh ú tro cũng là một món ăn đặc trưng và không thể bỏ qua trong ngày Tết Đoan Ngọ. Để có một chiếc bánh ú tro thơm ngon, người làm bánh phải rất tỉ mỉ trong khâu chọn nguyên liệu, gạo nếp phải thơm dẻo và phải được ngâm trong nước tro tàu, lá gói bánh phải là lá dong chứ không dùng lá chuối…

Bánh được gói lại thành từng chùm, một chùm thường từ 7-10 cái và cho vào nồi luộc. Cứ tới ngày này, cha mẹ hay ông bà thường làm rất nhiều để khi con cháu, họ hàng về thăm, gia đình sẽ cùng nhau quây quần bên nhau, ăn bánh ú, uống lá mát và cùng nhau trò chuyện

.

Banh-tro-cung-tet-doan-ngo
Bánh tro, bánh ú lá tre Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5

Ăn thịt vịt

Ăn thịt vịt cũng là một trong những phong tục của ngày Tết Đoan Ngọ. Theo Đông y, thịt vịt có tính hàn và có tác dụng giải nhiệt rất tốt nên vào ngày có tiết trời nóng bức như Tết Đoan Ngọ, người Việt Nam thường ăn thịt vịt để bồi bổ và thanh lọc cơ thể.

Ngoài những phong tục nổi bật trên, vào ngày Tết Đoan Ngọ, ở nhiều địa phương còn có thêm nhiều tập tục thú vị khác nhau.

Cách cúng Tết Đoan Ngọ

Mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ

Nhang hương, hoa, vàng mã

Nước, rượu nếp

Các loại hoa quả

Bánh tro, bánh ú, cơm rượu nếp

Xôi, chè

Mam-cung-tet-doan-ngo-mung-5-thang-5
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5

Tùy theo quan niệm của từng vùng mà lựa chọn các món sản vật dâng cúng ông bà, tổ tiên ngày Tết Đoan Ngọ khác nhau. Tuy nhiên phải đảm bảo đủ các lễ vật chính như: Nhang hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp

Chọn nhang sạch ít khói, bảo vệ sức khỏe – bảo vệ truyền thống

Lưu ý cần biết trong ngày Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ được tiến hành vào giờ chính Ngọ (12h trưa) ngày 5/5 âm lịch. Bởi lẽ, Đoan nghĩa là mở đầu, Ngọ là khoảng thời gian từ 11h tới 13h. Ngoài ra, vào ngày này bạn nên tránh làm các điều sau:

  • Vứt giày dép lộn xộn: Trong tiếng Hán, giày dép đồng âm với từ “tà”. Vì vậy, trong ngày Tết Đoan Ngọ, để giày dép không đúng, vứt lộn xộn dễ chiêu dụ tà khí.
  • Tránh để rơi tiền: Rơi tiền bạc hay ví trong Tết Đoan Ngọ chẳng khác gì bạn để rơi mất tài lộc, tài vận ắt đi xuống. 
  • Không mua vật phẩm có hình thù kỳ quái: Trong ngày Tết Đoan Ngọ, nên tránh mua những vật phẩm có hình thù kỳ quái, không rõ nguồn gốc, ý nghĩa để tránh rước thêm tà khí về.
  • Không chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng ở hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ: Theo phong thủy, hai vị trí này dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe. 
  • Tránh dừng chân ở nơi âm u: Nếu xuất hành trong ngày này nên tránh xa bệnh viện, đám ma vì những nơi này âm khí quá nặng, dễ chiêu bệnh tật, tà khí.

Năm nay dịch bệnh Covid bùng phát khiến cho cuộc sống trở nên vất vả hơn, có lẽ việc tụ hợp gia đình trong dịp Tết Đoan Ngọ cũng khó có thể thực hiện. Tuy nhiên, chúng ta có thể bày mâm cúng đơn giản tưởng nhớ tổ tiên cầu mong mùa màng bội thu không bị sâu bọ phá hoại, sau là ước mong chữa bệnh, cầu sức khoẻ. Cầu chúc cho toàn dân Việt Nam nhiều sức khỏe và cùng nhau mạnh mẽ vượt qua đại dịch lần này !!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *